WITFOKKER AAN HET WOORD

Bescheiden topfokker
Door Jeroen de Vries

"Als de geiten mee mogen, dan doe ik het," liet Uilke de Vries zijn baas weten toen die hem vroeg een pluimveeboerderij in Aldeboarn te gaan beheren. Dat bleek geen enkel probleem.
Nu woont Uilke alweer zeven jaar samen met zijn vriendin Antje in een prachtige boerderij vlak buiten deze Friese plaats, en dat biedt vele voordelen. "Tussen het werk door kan ik wat vaker dan een ander even langs de geiten lopen."
;

Vroeger had Uilke ook al geiten, bij zijn ouders in De Wilgen. "Dat waren wilde geiten, vertelt hij. "Fokke Kooistra uit Boornbergum vond dat ik maar eens een stamboekgeit moest hebben. Van hem kocht ik in 1978 Joke 9." De nakomelingen noemde Uilke Margje.
Een jaar later won Uilke een geitenlam op de keuring. "Dat ging vroeger zo. Bij de verloting werd dan een geitenlam als prijs aangeboden. Ik won toen Boukje 4 die door Reinder Veldstra uit Beetsterzwaag was gefokt."
Het bleek werkelijk een lot uit de loterij. "Met Boukje 4 haalde ik zowel plaatselijk als provinciaal kampioenschappen." Deze Boukje 4 is de stammoeder van de Boukjes die Uilke nu nog heeft.
Veel later haalde Uilke met de Geriena’s van Geert Bosma uit Boelenslaan nog een derde stam in zijn stal.

Bokken houden
Het was vroeger ook de gewoonte dat je je geit liet dekken door de verenigingsbok.
Uilke hoefde in zijn beginjaren als fokker nooit ver te reizen. "In 1979 werd mijn vader bokhouder van de vereniging. Wij hebben bokken als Bram van de Leugenhorst, Sweachmer Gosse en Tarzan van Adelhof in het hok gehad."
Al deze bokken lieten hun sporen na in de fokkerij van Uilke. Niet elke bok was even succesvol. "We hebben met de Margjes nogal eens last gehad van bruine nekken. Dat was een minder leuke eigenschap die Zethuis Boate met zich meebracht."

In 1994 overleed de vader van Uilke en kwam er ook een einde aan de bokkenhouderij voor de vereniging.
Steeds meer fokkers kochten zelf bokken en ook Uilke kocht op de keuring zijn eerste bok. Hij liet zijn oog vallen op kampioen Merilla Sipke. "Met deze bok werd ik op de Nationale Tentoonstelling in 1995 kampioen van Nederland. Merilla Sipke zorgde vooral voor verbetering van de uiers van mijn geiten."


Naam: Uilke de Vries
Woonplaats: Aldeboarn
Leeftijd: 52 jaar
Beroep: Bedrijfsleider pluimveebedrijf
Vereniging: Friesland
Aantal melkgeiten: 8 
Aantal lammeren: 6
Eerste Witte geit: Joke 9 (Gurbe, 1978)
Beste zelfgefokte Witte geit: Boukje 294
Beste keuringsprestatie:
Kampioen van Nederland 2013, 2014 en 2015 met SBoukje 294.
Hoogst ingeschreven voor AV: Boukje 294 (AV92)
Witte voorbeeldgeit: Sanne 100
Best fokkende Witte bok:
Merilla Sipke (Merilla Lieuwe)
 
Valentijn 28 van de Tamarahoeve is een zoon van de door Uilke gefokte Valentijn (Boukje 294 x Sanne’s Dennis) Tsjeppenbûrster Jan 68 (Nooro’s Indra x Tsjeppenbûrster Aleida 289) is de bok waarmee Uilke het afgelopen en komende jaar fokt.

De laatste jaren heeft Uilke meestal twee bokken op stal, een jonge bok en een oudere. "Ik gebruik bokken meestal twee seizoenen. Op dit moment heb ik de eenjarige Tsjeppenbûrster Jan 68 uit Tsjeppenbûrster Aleida 289 en een boklam Valentijn 28 van de Tamarahoeve uit Mona 27 van de Tamarahoeve."

Soms gebruikt Uilke een bok van zijn eigen geiten. Zo heeft hij twee jaarlingen van Ulke. Dit is een zoon van Gerko 80 uit Geriena 6.
"De Geriena’s hebben nog niet helemaal gebracht wat ik ervan had gehoopt." Toch levert de bok Ulke een positieve bijdrage aan de uiervorm van Uilke´s geiten.
Daarnaast gaat Uilke ook altijd met één of twee geiten naar een andere bok. "Eigenlijk zou je bij iedere geit een bok moeten zoeken, maar daar moet je maar net tijd voor hebben."

Apart lam
Boukje 279, een dochter van Yoris, liet Uilke bij Wabe Albada dekken door Gerko 62. Dat was dat jaar de enige geit die hij ‘buitenshuis’ liet dekken. Uit deze combinatie werk Boukje 294 geboren. "Ik zag als lam al dat ze apart was." Met Boukje 294 behaalde Uilke in 2013 zijn eerste Nationale Kampioenschap. In 2014 en 2015 herhaalden Boukje 294 en hij dat.

In 2014 werden Boukje 294 en Margje 160 dagkampioen in Friesland. Uilke met zijn drie beste geiten waarmee hij de nationale tentoonstelling domineerde.

Zelf beschouwt Uilke Boukje 294 ook als de beste geit die hij zelf heeft gefokt. "Ze wordt steeds beter, vind ik zelf. De Margjes zijn grover, maar daar houd ik zelf wel van. Ook dochter Boukje 307 (Sanne’s Chris) is misschien wat grof, maar ik vind het een mooie geit en daar gaat het tenslotte om." Wel vindt Uilke dat zijn geiten meer melk mogen vertonen. "Boukje 307 mag wel wat ruimer in de uier."

Ieder jaar doet Uilke mee aan de melkcontrole. "Ik blijf nieuwsgierig naar de inhoud van de melk. Ik ben benieuwd of er verbetering in komt."
Op dit moment vormen de gehalten volgens Uilke een probleem. "Een bok als Yoris verbeterde de uiers van mijn geiten, maar deed de gehalten geen goed. Met Tsjeppenbûrster Jan 68 hoop ik mijn geiten op dit punt te verbeteren."

Pech
Op dit moment heeft Uilke nog zes geitenlammeren. "Het selecteren vind ik erg moeilijk bij lammeren, maar wanneer ik een keuze heb gemaakt en ze zijn weg, ben ik tevreden. Ik vind het lastiger om een oudere geit weg te doen. Daar ben je veel meer aan gehecht."

Boukje 4, de eerste Boukje uit de stal van Uilke, werd maar liefst tien jaar oud. Boukje 227 (Hircus Ceasar) werd negen jaar. "Zij was drachtig en lag opeens dood in het hok. Drie weken later zou ze zijn uitgerekend, maar waarschijnlijk heeft haar hart het begeven."
Voor Uilke, maar vooral voor Antje, zijn dit moeilijke momenten. Antje: "Als er een geit weg moet of er moet een geit worden afgemaakt kan ik er niet bij zijn."
Dit voorjaar begon het lammerseizoen met pech met een éénjarige dochter van Boukje 294 (Sanne’s Dennis). Uilke: "Zij had een gat in de baarmoeder en we moesten haar laten inslapen."

Boukje 294 (AV92) werd drie jaren achtereen algemeen kampioen op de nationale tentoonstelling. Uilke en Antje met hun melkgeiten.

Na de bokkenkeuring komen de bokken van Uilke doorgaans geïnspireerd door hun mannelijke collega’s weer thuis, maar het betekent niet dat het dekseizoen in Aldeboarn dan ook van start gaat. "Ik heb het idee dat we ieder jaar weer wat later zijn." Sponzen om dit proces wat beter te reguleren is voor Uilke geen optie. "Dat doe ik pas als het me echt te laat wordt."  

Dit artikel is verschenen in oktober 2015 in "Geitenhouderij"

 

WWW.WITTEGEITEN.ORG