WITFOKKER AAN HET WOORD

Sietse van der Wal fokt vooral keuringsgeiten
Door Jeroen de Vries

Voor Sietse van der Wal zorgt zijn geitenhobby voor de nodige ontspanning naast een drukke baan als directeur van een ingenieursbureau. In zijn boerderij aan de rand van Langezwaag, nabij Heerenveen, houdt hij samen met zoon Luutzen drie melkgeiten en drie lammeren: De Dayna’s.

Stalnaam Dayna heeft Van der Wal aan zijn werk te danken. De Daynatop is een toplaag die gebruikt wordt voor tennisbanen en uit Noorwegen wordt ingevoerd. Het was indertijd zo’n succes om het product aan de man te brengen dat hij z’n geiten er naar vernoemde.
Die geiten zijn ontstaan uit twee bloedlijnen, namelijk de Anja’s die hij via Bene de Kroon uit Katlijk kocht en de Teatskes van Durk Geertsma uit Kollumerzwaag.

Kwaliteit
Van der Wal had als jongetje van zeven jaar al belangstelling voor geiten. Zijn vader was een boer die niets van geiten moest hebben. Dat weerhield Sietse er niet van om geiten te gaan houden. ‘Het karakter van de geit was iets wat mij direct raakte.’
Sindsdien zijn er altijd geiten bij hem in de buurt geweest. Pas sinds midden jaren tachtig, voor zijn eigen gevoel veel te laat, ging hij geiten fokken voor het Stamboek. Met zijn eerste geit Astrid had hij niet veel geluk in de fokkerij.
Pas toen begin jaren negentig Anja werd aangekocht ging de kwaliteit vooruit.
Anja was een dochter van de door Feenstra uit Kollumerzwaag gefokte Anja 56. Deze dochter van Blanca (een zoon van Grietje 34 van Klaas Jongschaap) werd in 1985 kampioen van Nederland en werd bovendien met 89 punten voor Algemeen Voorkomen ingeschreven.
Uit deze Anja fokte Van der Wal Dayna Anja 2. De geit die al enige jaren de lijstaanvoerster is van de 10.000 kg-geiten.

Dayna Anja 2 is een dochter van oud-kampioen van Friesland Edwin Kleingeld. Deze bok, die zowel aan vaderskant als van moederskant uit fokproducten van Lauw van de Molen bestaat, werd begin jaren negentig zonder veel succes ingezet. Dayna Anja 2 vormt een uitzondering.
Deze sterke geit werd op 8-jarige leeftijd nog met 88 punten voor Algemeen Voorkomen ingeschreven. Haar uitstekende beenwerk werd met 90 punten beloond. Hoewel ze in haar productie nooit boven een gemiddelde dagproductie van 5 kg is gekomen, is aan haar wel opvallend dat ze constant heeft geproduceerd.
De goede verzorging van Van der Wal heeft er voor gezorgd dat ze maar liefst 16 jaar oud is geworden. Op die leeftijd konden haar benen haar niet meer dragen.

In totaal heeft ze 34 lammeren gebracht, waaronder Dayna Anja 9, een dochter van Nelleke’s Piet 1. Keurstamboeker Dayna Anja 37, die op dit moment de staloudste is met haar 6,5 jaar, is een kleindochter van Dayna Anja 9.

Naam: Sietse van der Wal
Woonplaats: Langezwaag (Friesland)
Leeftijd: 53 jaar
Beroep: Directeur Oranjewoud
Stalnaam: Dayna
Vereniging: Friesland
Aantal melkgeiten:
Aantal lammeren: 3
Eerste Witte geit: Astrid (1985)
Beste zelfgefokte Witte geit: Dayna Anja 2 (v. Edwin Kleingeld) AB 88
Beste zelfgefokte Witte bok: Dayna Floris 1 (v. NB Floris) AV 89
Beste keuringspresentatie: Kampioenschap Friesland Wijnjewoude 2002 met Dayna Teatske 1
Hoogst ingeschreven voor AV: Dayna Anja 37 (91 punten)
Witte voorbeeldgeit: Klazien 154 (maar dan met iets meer uier)
Best fokkende Witte bok: Bildthoekster Oscar
Dayna Anja 2 op 14-jarige leeftijd. Ze werd 16 jaar (levensproductie van 15.569 kg). De uier van Dayna Anja 37, de hoogst ingeschreven geit van Sietse van der Wal. Dayna Teatske 1 stamt uit de Teatskes van Durk Geertsma.

Brede lijn
Het sterke punt van de Anja’s is volgens Van der Wal dat ze erg regelmatig zijn. ‘ Ze hebben geen echte fouten. De Anja’s hebben bovendien goede vooruiers, wat je tegenwoordig niet veel meer ziet. Ze mogen wel wat meer massa en hoogtemaat hebben.’
Door de bokken Foppe K en Himster Chris te gebruiken heeft Van der Wal de goede uiervorm in zijn stal gehaald. Foppe K stamt uit Sonja 10, die een A-uier had. De door Johannes Harsma gefokte Himster Chris zorgde er weliswaar voor dat de hoogtemaat van de Anja’s achteruit ging, maar Dayna Anja 37 is het levende bewijs van de uitstekende uiers die deze bok vererfde.

Om iets meer grofheid in zijn geiten te brengen werd in 1998 een tweede lijn via Bokmoeder Teatske 40 in de stal gehaald. Teatske 40 (AV 89) was een dochter van de Preferente bok Tsjeppenbûrster Fred en ook zij had een uitstekend uier. Via zoon Dayna Fedde (Fedde K) heeft Van der Wal geprobeerd om zijn, wat te lichte, Anja’s wat meer body te geven.

Enorme productietoppers zal Van der Wal niet snel fokken. Hij doet al zestien jaar mee aan de melkcontrole, met als doel Bokmoeders te krijgen. Hij vindt het belangrijk dat zijn geiten aan de norm voldoen, maar ze hoeven niet boven de vijf liter te produceren. ‘Je ziet vaak dat geiten die te veel produceren tekort komen op de keuring. ‘ Zijn doel is toch vooral om duurzame keuringsgeiten te fokken.

Sietse van der Wal vindt Bildthoekster Oscar de best fokkende bok van de afgelopen jaren. Sietse van der Wal ziet Dayna Floris 1 als beste door hem gefokte bok.
Tachtigste
Naast het verzorgen van de geiten en het deelnemen aan diverse keuringen is Van der Wal keurmeester. Daarnaast is hij in het noorden ook bekend als voorzitter van de vereniging Friesland. Echter, dat is hij sinds een jaar niet meer. Hoewel Van der Wal deze functie met veel plezier invulling heeft gegeven vond hij dat hij het te veel op routine ging doen. ‘Op zo’n moment weet je dat het tijd wordt dat iemand anders het moet overnemen.’
Hij is nog wel voorzitter van de ‘slapende vereniging’ Hemrik. ‘Deze verenging is na het ontstaat van de vereniging Friesland overbodig geworden en heeft ook al zes jaar niet meer vergaderd. Toch ben ik formeel nog steeds voorzitter.’

Van der Wal maakt zich zorgen over de geitenhobby. ‘Zelf hoop ik het, net als Wierd de Boer, tot mijn tachtigste vol te houden. Het is de vraag met wat voor clubje je overblijft over pakweg tien, vijftien jaar.’
Toch ziet Van der Wal nog lichtpuntjes. ‘Afgelopen week is er een achtjarig jongetje met zijn ‘pake’ met een geit bij de bok geweest. Hij was geweldig enthousiast en bij hem heb ik een goed gevoel voor de toekomst.’

Dit artikel is verschenen in december 2010 in "Geitenhouderij"

 

WWW.WITTEGEITEN.ORG